Kurban şu dört cins hayvanlardan olur:
1- Koyun (Bir yaşını doldurmuş olması lâzımdır. Ancak anası kadar gelişmiş ve 6 ayını doldurmuş bir kuzu da kesilebilir)
2- Keçi (Bir yaşını doldurmuş olması lâzımdır)
3- Sığır-manda (İki yaşını doldurmuş olması lâzımdır)
4- Deve (Beş yaşını doldurmuş olması lâzımdır)
Bunun yanında, 6 ayını tamamlayan koyun, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban edilebilir.( Nimeti İslam; kurban kitabı:1003).
Mandalar da sığır cinsindendir. Bunların erkekleri ile dişileri eşittir. Ancak koyun cinsinin erkeğini kurban etmek daha faziletlidir. Keçinin erkeği ile dişisi kıymetçe eşit olsalar, dişisini kesmek daha efdal olur. Aynı şekilde devenin veya sığırın erkeği ile dişisi et ve kıymet bakımından eşit olsalar, dişisinin kurban edilmesi daha efdaldır.(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen,410–6)
Tavuk, horoz,( hindi, ördek, deve kuşu, ceylan) ve kaz gibi evcil hayvanlar kurban olamaz. Bunları kurban niyeti ile kesmek tahrimen mekruhtur. Çünkü bunda Mecusîlere benzeyiş vardır. Etleri yenilen vahşî hayvanlar da kurban edilmez. (Eti yenilen vahşi hayvanlar kurban edilemezler). .(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen,411–8)
Kurbanın geçerliliği açısından bu hayvanların erkek veya dişi olması arasında fark yoktur. Ancak koyunun erkeğinin, diğerlerinin ise dişisinin kesilmesi daha faziletli görülmüştür.(İlmihal–2,diyanetin 2.cilt) .(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen,410–6)
Koyun ve keçi sadece bir kişi için; deve, sığır ve manda ise yedi kişiyi aşmamak üzere ortaklaşa kurban olarak kesilebilir. Bu hüküm Hanefîler dâhil üç mezhebe göre olup Mâlikî mezhebinde parasına ve etine başka başka ailenin iştirakle ortak kurban kesimi câiz görülmez. Ancak bir aile efratından olursa yedi ve üzeri kesebilir.(İlmihal–2,diyanetin 2.cilt) .(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen,411–9)
Ancak bu ortakların hepsi Müslüman olup her biri kendi hissesine malik olmalı ve.) (Eğer içlerinden sadece et almak, hiçbirinin kestiği kurban kabul olmaz). (Ortaklığın, hayvanı satın almadan Önce olması daha iyidir. Bir Müslüman, kurban için satın aldığı bir sığır veya deveye, sonradan altı kişiyi daha ortak edebilir.( Sünen-i Ebu Davud Terceme v 10/454)
Ancak ortaklardan her biri Müslüman olmalı ve kurban niyetiyle ortaklığa girmiş bulunmalıdırlar( Allah rızası için bir ibadet niyeti taşımalıdır. .(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen ) Et yeme maksadıyla ortaklık kurulursa , (veya ticaret maksadı ile kesmek niyetinde olan varsa) veya birisi et yeme maksadıyla ortaklıkta bulunursa hiç birisinin kurbanı yerine gelmiş olmazSığır veya deveyi kurban etmek üzere ortaklık kuranlardan her birinin vacip olan kurban niyetleri şart değildirOrtaklardan bazısı vacip olan kurban, bazıları nafile, bazıları keffâret kurbanı, ceza kurbanı, Hacc-ı temettü veya Hacc-ı kıran kurbanı, akîka kurbanı gibi değişik niyetlerle oraklıkta bulunabilirlerKurban kesildikten sonra et, tartı ile eşit şekilde paylaşılmalıdır (Kâsânî, age, V, 71–72; Damad, Mecmau'l-Enhur, İstanbul 1328, II, 521)
Ortaklar kesilen kurbandan hisselerini tartı ile ayırırlar, mücazefa, yani: götürü veya göz kararı ile ayıramazlar.(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen.)
Tek başına kesmek üzere aldığı büyük baş hayvanı, sonradan altı kişiyi ortak edebilir?.
Bir kimse tek başına kesmek üzere aldığı büyük baş hayvana, sonradan altı kişiye kadar ortak kabul edebilir. (İlmihal–2,diyanetin 2.cilt)
(İmam Malik'e göre bir sığır, bir manda veya bir deve bir aile halkından yedi ve daha çok kimse için kurban olabilir, bu caizdir. Fakat başka başka aileler için, yediden az olsalar da caiz olmaz.) .(Büyük İslam İlmihali; Ömer Nasuhı Bilmen.)
Kurbanlık hayvan kesilmeden evvel doğursa yavrusu da kendisiyle beraber kesilir. (Sünen-i Ebu Davud Terceme 10/455)
Vahşi hayvanlardan kurban etmek caiz değildirÇiftleşen hayvanlardan doğan yavrunun annesi ehlî ise erkeği vahşî'de olsa bu yavrudan kurban etmek câizdirÇünkü hayvanlarda yavru anneye tâbidirKoyun ve keçinin bir yıllığı kurban edilirAncak altı ayını doldurmuş olan kuzu annesinden ayırdedilemeyecek kadar gösterişli ve semiz ise kurban edilebilirOğlak için bu durum geçerli değildirSığır ve mandanın iki, devenin ise beş yaşında olanı kurban edilir (Serahsî, age, XII, 9–10; Kâsânî, age, V, 69–71; el-Fetâva'l-Hindiyye, V, 297)
